Koninklijk Marokko

Europa was te klein geworden voor Guy Schoeters uit Zoersel. En zelfs daarbuiten beginnen ze hem nu goed te kennen. Al vier keer maakte Guy met zijn echtgenote Inge een campertocht door Marokko, waarvan drie keer als Intersoc-reisleider voor een groep camperaars en caravanners. Sinds vorige zomer geniet de politie-inspecteur van zijn pensioen, waardoor hij nog meer zijn reislusten kan botvieren. ‘Ik kan bevestigen: gepensioneerden hebben het drukker dan toen ze nog werkten!’ Tijd dus om de fakkel over te dragen aan nieuwe reisleider Tinne.

Niet dat Guy nu het gidsen vaarwel zegt. Nog maar net terug uit Portugal, maakt hij alweer plannen voor een reis naar Slowakije en een ‘studiereis’ naar de Elzas, om een route uit te stippelen voor zijn Pasar-camperclub Zwervers Voorkempen. Zo is ook de Intersoc-reis naar Marokko ontstaan, na eerst ‘een uitprobeersel’voor de eigen club. ‘We reisden al twintig jaar naar Zuid-Spanje, toen de uitbaatster van een kleine camping bij Cordoba, met familie in Marokko, daar onze vaste begeleidster werd.’

Op de eerste Intersoc-reis waren ook Tinne en partner Hilde van de partij als ‘tweede begeleiders’. De editie van 2023 wordt voor hen de eerste als begeleiders. Ze erven een goed voorbereid programma. Gemakkelijk, toch? ‘Dat mag ook wel, want we hebben al een druk jaar achter de rug, met de begeleiding van Intersoc-reizen naar de Noordkaap en in Vietnam en Cambodja. We kijken ernaar uit. De reis naar Marokko was als deelnemers al leuk om te doen.’ Leggen ze hun eigen accenten? ‘In principe verandert er aan de planning niets. Alles ligt vast.’

Wat niet wil zeggen dat het niet nog beter kan. In de vorige editie werd hoofdstad Rabat aan het programma toegevoegd. Guy: ‘Zo stonden voortaan na Meknés, Marrakesh en Fès alle vier de Marokkaanse koningssteden op ons programma. En bovendien bleek Rabat een heel mooie stad te zijn. Opvallend proper ook. We hadden er ook meteen een heel goede gids, dus dat bezoek viel erg mee.’

Week 1: De kust: Cordoba-Tanger-Casablanca-Essaouira

Rabat is het dessert van de reis. Als voorgerecht trekken de deelnemers op eigen gelegenheid naar het zuiden van Spanje, waar ze voor de eigenlijke start van de reis verzamelen op de camping in Santaella en Cordoba bezoeken, waar de Moren veel sporen achterlieten. Na een overnachting in Tarifa maakt iedereen de oversteek naar Tanger. Het konvooi rijdt in kolonne van de ferry en doorloopt samen de douaneformaliteiten. ‘Die worden gelukkig almaar eenvoudiger’, weet Guy.

De verplaatsingen naar de campings maakt iedereen in zijn eigen tempo, langs de wegen die je zelf verkiest. ‘Je kan de snelweg nemen, maar een langere, meer scenische route maakt het wat avontuurlijker’, zegt Tinne. De groep verzamelt op de campings. ‘Die zijn heel basic,’ zegt Guy, ‘maar wel comfortabel: je kan er overal vuil water en het toilet lozen, en water tanken. De meeste zijn ook uitgerust met douches – die al wat ouder zijn, maar meestal wel proper – en soms zelfs met een zwembad. Die van Marrakesh bijvoorbeeld is een prachtige camping met zwembad en restaurant.’ Na corona zijn de minst comfortabele campings als eerste definitief gesloten en vervangen door betere.

De eerste echte reisdag in Marokko gaat de groep richting Casablanca. De iconische stad is niet alleen de dichtstbevolkte van het land, maar als havenstad ook het economische hart ervan. Tinne: ‘De stad voelt vrij westers aan. Je ziet er amper gesluierde vrouwen.’ De groep brengt een bezoek aan de Hassan II-moskee, de moderne en grootste moskee van het land. Geïnspireerd door het Koranvers ‘de troon van God, gebouwd boven het water’ werd ze deels over de Atlantische Oceaan opgetrokken. Het is een van de weinige moskeeën in Marokko die door niet-moslims bezocht mag worden.

Ook aan de zee ligt het oeroude en ommuurde havenstadje Essaouira, dat geliefd is bij surfers. De medina is erkend als werelderfgoed. Wie trek heeft in verse sardines, kan die hier rechtstreeks van de vissersboot kopen. Laatste kans, want vanaf hier trekt de groep landinwaarts en krijgt ze een heel ander Marokko voorgeschoteld.

Week 2: De Atlas: Marrakesh-Skoura-Tinghir-Tinejdad

Van het ‘westerse’ westen reist de groep richting oosten terug in de tijd. De grootstad Marrakesh met zijn drukke ringweg, waarop verkeerslichten alleen maar decor zijn, vergemakkelijkt nog even de overgang. Na een bezoek aan het koninklijke El Badi-paleis en de Saaditombes van de sultans neemt de groep in de soek een echte duik in het ware Marokko: de exotische geuren en kleuren zijn overweldigend. De soek ligt aan een centraal marktplein, waar naast de marktkramers ook acrobaten, slangenbezweerders en muzikanten de couleur locale bepalen. ‘We blijven er tot ’s avonds, wanneer de stad pas echt tot leven komt. Een bijzondere ervaring!’

Marrakesh ligt aan de voet van de Hoge Atlas, die het land dwarst richting Algerije. Je vindt er de hoogste bergtoppen van Noord-Afrika. Er zijn zelfs enkele skioorden. In de Atlas maakt de groep een natuurwandeling in de groene Ourikavallei en een jeeptocht door de spectaculaire Todravallei en Dadeskloof. ‘Vroeger deden we dat te voet, maar met de jeep kan je tot helemaal achteraan in de kloof raken’, zegt Guy. ‘We proberen wat variëteit in ons programma te steken: we bezoeken steden, maar doen ook veel natuur aan.’ En filmlocaties: in de Atlas Filmstudio’s van Skoura werden onder meer Lawrence of Arabia, Asterix en Cleopatra en Gladiator gedraaid en waren ook Indiana Jones, The Mummy en Star Wars op bezoek. ‘De omgeving is heel gewild bij filmmakers vanwege de lichtinval, de kleuren van het woestijnzand, de bergen in de achtergrond en natuurlijk de goedkope arbeidskrachten.’

Vanaf het verstevigde Aït-ben-Haddou heeft de groep een mooi uitzicht op die omgeving. De ksar of verzameling van lemen kasba’s is zelf ook vaak op het grote en kleine scherm te zien geweest, van The Living Daylights tot Game of Thrones, en is uiteraard in zijn geheel Unesco-werelderfgoed. ‘De week wordt besloten met een bezoek aan een streekmuseum, waar we overnachten op de parking. Hier begint de woestijn.’

Week 3: De woestijn: Merzouga-Gorges du Ziz-Azrou

Geen betere manier om de woestijn te ervaren dan op een dromedaris! De groep kampeert midden in de woestijn, op een steenworp van de Algerijnse grens, in camping (mét zwembad) Haven La Chance. Guy: ‘Op onze dromedarissen genieten we vanaf een hoge duin van een schitterende zonsondergang. Ook ’s ochtends zijn de rode kleuren van de woestijn onvergetelijk.’

Al net zo indrukwekkend zijn de Gorges du Ziz, alvorens de groep de Camping Jurassique bereikt. De dinosaurus voor de ingang van de kasba illustreert hoe in de steile rotsen rond de camping nog veel fossielen gevonden worden. Daar kunnen ze in de marmerfabriek van Erfoud, die de groep bezoekt, van meespreken.

Een bijzondere reisdag is ook het bezoek aan een authentiek Berbers bergdorpje, waar de tijd geen vat op lijkt te krijgen. Guy: ‘De vrouwen wassen kleren in de rivier, het vervoer gebeurt per ezel. We bereiden de deelnemers erop voor, maar toch staan ze ervan versteld.’ Tinne: ‘Wanneer we de reis presenteren, zijn we heel duidelijk over wat de mensen mogen verwachten. ‘Je stelt het zo negatief voor, Tinne’, zeggen ze dan. Maar we willen er zeker van zijn dat iedereen beseft dat we naar Afrika gaan.’ Guy: ‘Het is een andere cultuur, dat vraagt wat aanpassing.’

Week 4: 3 koningssteden: Fès-Meknés-Rabat

De laatste dagen van de reis doet de reis nog enkele mooie, vrij dicht bij elkaar in het ‘Zwitserland van Marokko’ gelegen steden aan. Het historische Fès is na Casablanca Marokko’s grootste stad. De stad mag dan wel haar naam gegeven hebben aan een opmerkelijk hoofddeksel, het Arabische woord staat voor het ‘pikhouweel’ waarmee stichter Idris I in de 8^ste eeuw de grenzen van de stad afbakende. De groep bezoekt de soek (‘de mooiste die we te zien krijgen’) en de moskee, maar uitzonderlijk ook een koranschool.

In Meknés gaat de reis nog verder in de tijd, naar de ruïnes van het Volubilis, de grootste Romeinse opgraving in Marokko. En zoals eerder gezegd, wordt de reis besloten in de Marokkaanse hoofdstad Rabat én met een koninklijk afscheidsdiner.

Slimme Afrika met de camper-tips

• Tinne maakt de reis in haar Bürstner campervan, ‘die heel geschikt is in de woestijn en zelfs beter op slechtere wegen dan een grotere camper. Niet dat de wegen slecht zijn in Marokko. Als je de autostrades mijdt, kom je al eens een put en een plas tegen op de kleinere wegen. Maar eigenlijk zijn ook die in goede staat.’
• Wat de technische uitrusting van de camper of caravan betreft, raden de reisleiders aan geen toestellen mee te nemen die veel stroom verbruiken. ‘Er is op de meeste campings wel stroom verkrijgbaar, maar soms niet veel. In de woestijncamping van Merzouga bijvoorbeeld kan je er de koelkast niet eens op doen draaien. Geen airfryers dus!’
• Een zonnepaneel op het dak is dus zeker nuttig. Tinne: ‘Ik kan drie dagen zonder stroom te tanken. En wat gasverbruik betreft: ik heb één lpg-fles mee en die is bij terugkeer nog maar halfleeg.’ Guy: ‘In oktober-november is er het er nog lekker warm. Je hebt enkel wat gas nodig voor eens af en toe te koken en de afwas.’
• Drinkwater moet je zelf inslaan. Het water onderweg is niet geschikt om te drinken. Guy: ‘In de supermarkt kan je grote flessen van 5 liter kopen. En supermarkten vind je overal.’